Hoe komt het dat het ene kind, ondanks een traumatische jeugd, opgroeit tot een zorgzame ouder terwijl het andere kind zich ontpopt tot meedogenloze crimineel? Hoe beïnvloedt empathie onze gezondheid en ons emotionele welzijn – zelfs onze economische welvaart?
Aan de hand van verhalen uit de klinische praktijk van kinderpsychiater Bruce Perry toont hij hoe empathie in ons brein tot ontwikkeling komt en wat de gevolgen zijn als die ontwikkeling wordt geremd. Zoals in het verhaal van de sociopaat Ryan, een jongen uit een welgestelde familie die het schijnbaar aan niets ontbrak, maar die als 17-jarige een verstandelijk gehandicapt meisje verkrachtte en later tegen zijn vrienden opschepte dat hij ‘haar een dienst had bewezen’. En het schrijnende verhaal van Brandon, wiens depressieve moeder zich niet met hem kon verbinden en die leerde praten door de tv. Aan de andere kant zien we de veerkrachtige Trinity, die als kind zelf ernstig verwaarloosd werd maar later als volwassene honderden pleegkinderen hielp.
Perry en Szalavitz vertellen in dit boek een dertiental extreme en uiteenlopende situaties waarbij het geloof en de warmte zijn verstoord. Hetzij in de vorm van een ongevoeligheid, of juist in een sekte, waarbij ze helemaal zijn overgelaten aan de sekteleider. Aan de hand van indringende voorbeelden en fragmenten uit interviews zetten ze de situatie uiteen, deels beschrijvend, deels verklarend. Zodra je een beetje grip denkt te krijgen op een dergelijke situatieschets nemen ze je echter bij de hand, en trekken ze lijnen uit de situatie door naar de samenleving, om vanuit daar vergelijkbare, minder extreme, situaties te schetsen. Hieruit blijkt telkens eenzelfde feit: hoe belangrijk het is je eigen hart te volgen, en hoe belangrijk het is een eigen mening te ontwikkelen. Ieder hoofdstuk laat dan ook op een overtuigende manier zien wat kinderen nodig hebben om uit te groeien tot liefhebbende, empathische volwassenen en hoe belangrijk het is om als samenleving voorwaarden te scheppen voor een gezonde ontwikkeling van ons vermogen tot empathie en compassie. Want veel van de problemen waar mensen op latere leeftijd mee te maken krijgen is terug te leiden tot deze twee aspecten: simpelweg gezegd denken mensen niet na over de gevolgen van hun daden. Een meeslepend boek, een pleidooi voor de kracht van empathie en een vurige oproep om kinderen te beschermen tegen de negatieve invloeden van onze moderne maatschappij.
Het liefdevolle brein, Maia Szalavitz en Bruce D. Perry
Scriptum, december 2010, 339 pagina’s, paperback.
Prijs: 19,95 euro. ISBN: 9789055947324
Boeken koop je bij je plaatselijke boekhandel.
Online bestellen kan onder andere op:
