Als wij aan de Tweede Wereldoorlog denken, denken we vooral aan de gruwelen en misdaden die in onze regio hebben plaatsgevonden. Duitse bezetters, concentratiekampen, de geallieerden, dat soort taferelen. Veel mensen vergeten dat het een WERELD-oorlog was, en dat er ook letterlijk over de gehele wereld gevochten werd: de Duitsers hadden namelijk een paar machtige bondgenoten die ook wel wat meer macht wilden! Zo lees je in De kleine gevangene een ooggetuigenverslag van Lise Kristensen, die als klein meisje op Java woonde. In eerste instantie was de hele oorlog een ver-van-mijn-bed-gedoe, totdat de Japanse legermacht voet aan wal zetten.
Vanaf dat moment veranderde ook het leven van de mensen op Java: hun hele wereld werd op z’n kop gezet door de Japanse bezetters, die met wrede middelen en psychologische onderdrukking iedereen klein wist te krijgen. Deze gruwelijke taferelen zijn verschrikkelijk als volwassene, maar over de meest wrede delen lees je in De kleine gevangene eigenlijk vrij weinig. Het ooggetuigenverslag van de blonde Lise is namelijk heel eerlijk geschreven, vanuit de ervaringen die zij zelf heeft opgedaan. Zonder informatie die ze achteraf te horen heeft gekregen, zonder zakelijke informatie waarmee de gevoelens worden aangevuld.
En dat maakt De kleine gevangene een heel indringend boek. Lise heeft pas vijftig jaar later de moed weten op te vatten om haar geschiedenis te verwoorden: er zullen dus heel wat situaties zijn die iets veranderd zijn in de loop der jaren: sommige gebeurtenissen zullen wat nuchterder zijn geworden, anderen misschien wat extremer, maar wat opvalt is de onschuld waarmee Lise de wereld bekeek: heel zakelijk en soms als een spelletje, dan weer bruut geconfronteerd met de harde, dagelijkse werkelijkheid. Heen en weer geslingerd tussen de tweestrijd van de Japanse bezetter die de gevangenen in hun kampen zo gezond mogelijk proberen te houden met behulp van ochtengymnastiek en een relatief goede maaltijd tot het genadeloos afstraffen van kleine misstappen en het laten uithongeren als straf. Dat maakt van dit boek een indrukwekkend en eerlijk verslag van de gebeurtenissen ver weg van hier, in de Jappenkampen op het Indonesische eiland Java.
De kleine gevangene, Lise Kristensen
The house of books, 300 pagina’s, paperback.
Prijs: 19,95 euro. ISBN: 9789044347609
Boeken koop je bij je plaatselijke boekhandel.
Online bestellen kan onder andere op:
