We houden tegenwoordig steeds meer van wat het aanbod van de streamingdiensten en kanalen zoals YouTube bieden dan dat we kijken naar de gewone televisieprogramma’s. En dat is niet helemaal abnormaal. Onze Nederlandse zenders zijn helemaal niet zo slecht, maar je bent wel gebonden aan de programmering. Bij streamingdiensten kies je zelf wanneer je kijkt, en of je een serie in één ruk uitkijkt. Je moet meestal niet iedere keer een week wachten voor de volgende episode eraan komt.
Bij ons worden series eerder ondertiteld dan in een gedubde versie bekeken.
Ondertiteling is in ons land heel gewoon. We zijn gewoon om tekst te lezen, terwijl het verhaal in een andere taal dan de onze loopt. Spraak naar tekst vertalen is voor ons de normaalste zaak die er bestaat. Ook videoclips of blogs worden op die manier uit het Engels met software vertaald. Dat kun je helemaal online regelen, en het leuke is dat het helemaal niet zo duur is.
We houden er meer van om de acteurs ook in hun eigen taal bezig te zien en te horen. We zouden het heel onnatuurlijk vinden indien James Bond of Rambo plots in het Nederlands gaan praten. Ook houden we er niet van wanneer de spraak en het beeld niet echt synchroon lopen. En we vinden dat je het meestal goed kunt horen dat de film of serie opnieuw is ingesproken. De oprechte inleving van de acteur of actrice ontbreekt dikwijls.
Dus ondertitels, maar hoe gaat dat in het werk?
Een serie ondertitelen is een secuur en tijdrovend werkje. De vertaler zal eerst moeten weten waarover het verhaal gaat, om de juiste intonatie aan zijn ondertitels te kunnen geven. Er is bijvoorbeeld een volledig verschillend taalgebruik bij kinderfilms of bij die voor volwassenen.
De maker van de ondertitels moet eerst het script helemaal uitschrijven. In de oorspronkelijke taal van de film of serie. Daarna wordt die transcriptie vertaalt naar het Nederlands. Daar zou je een vertaalrobot zoals Google Translate of DeepL kunnen inzetten. Maar dat zou te veel fouten opleveren. De tekst zou ook door een editor moeten nagekeken en verbeterd worden.
De beelden gaan lopen en de maker van de ondertitels, moet nu zorgen dat de vertaalde tekst mooi gelijk loopt met wat er op het scherm gezegd wordt. Er mogen nooit meer dan twee regels tegelijk verschijnen. Het is een monnikenwerk om dat allemaal precies op de juiste plaats te krijgen en de oorspronkelijk gesproken dialogen perfect trouw te blijven.
Kijk je ook al met meer bewondering naar de ondertitels van je favoriete serie?
Nu je weet wat er allemaal bij komt kijken voor een serie of een film ondertiteld is, kijk je er misschien ook wat anders tegenaan. Ook zul je nu weten dat als een dialoog eventjes niet helemaal synchroon loopt waarom dat is. Het is een foutje van de maker, maar die staan dikwijls onder zo’n tijdsdruk, dat dit spijtig genoeg wel eens gebeurt.
