Op zaterdag 24 maart 2018 opent het Nationaal Gevangenismuseum een nieuwe vaste expositie over de rijke geschiedenis van Veenhuizen. De afgelopen twee eeuwen fungeerde het Drentse dorp als kolonie voor weeskinderen en bedelaars, als rijkswerkinrichting en als gevangenisdorp. De onderkant van de samenleving werd er heropgevoed, leerde er werken of zat er een straf uit. In ‘Het verhaal van Veenhuizen’ maken bezoekers kennis met de belangrijkste thema’s uit de geschiedenis van het dorp – zoals de bootreis ernaartoe en het dagelijks leven van de weeskinderen. Door een volledig nieuwe vormgeving en het verrassende gebruik van multimedia komt het verhaal van Veenhuizen tot leven. Nieuwe inzichten in onder andere de ontwikkeling van het landschap van Veenhuizen verrijken de expositie.
De kolonie Veenhuizen was oorspronkelijk bedoeld voor de opvang van wezen; duizenden kinderen zijn ‘opgezonden’ naar het dorp. In de expositie ervaren bezoekers op indringende wijze hoe de boottocht naar Veenhuizen verliep en hoe een dag in de kolonie eruitzag. Later veranderde het Drentse dorp in een rijkswerkinrichting voor mannen die straf kregen wegens landloperij en bedelarij. Ook de ontwikkelingen in het landschap en de architectuur van Veenhuizen door de eeuwen heen komen aan bod in de nieuwe expositie. In een multimediale presentatie ontdekken bezoekers hoe het oorspronkelijke heide- en veenlandschap – met de komst van de Maatschappij van Weldadigheid – in korte tijd veranderde in een strak en rechthoekig landschap.
Nominatie UNESCO-werelderfgoed
De afgelopen tijd is er veel aandacht voor de geschiedenis van Veenhuizen, mede door het boek ‘Het Pauperparadijs’ van Suzanna Jansen. De gelijknamige muziektheatervoorstelling speelde de afgelopen twee zomers op het binnenterrein van het Gevangenismuseum en wordt deze zomer wegens groot succes uitgevoerd in het Koninklijk Theater Carré. Daarnaast wordt mogelijk medio 2018 de UNESCO-werelderfgoedstatus toegekend aan de Koloniën van Weldadigheid, waar Veenhuizen toe behoort.
Heropvoeding in ‘Hollands Siberië’
In 1818 richtte Generaal Johannes van den Bosch de Maatschappij van Weldadigheid op: in zeven jaar tijd stichtte hij zeven landbouwkoloniën om daar van arme paupers brave en hardwerkende burgers te maken. Veenhuizen was de grootste en meest ambitieuze van de zeven. Het Drentse dorp begon als onvrije kolonie voor wezen en armen en werd vervolgens een rijkswerkinrichting voor landlopers en bedelaars. Duizenden paupers zijn ter heropvoeding naar dit ‘Hollands Siberië’ gestuurd. Uiteindelijk transformeerde Veenhuizen tot een gesloten gevangenisdorp, wat vandaag de dag nog steeds is terug te zien: van de strenge lijnen in het landschap en de architectuur tot gevangenissen die nog in gebruik zijn. Veenhuizen is pas sinds 1984 vrij toegankelijk.
Nationaal Gevangenismuseum
Openingstijden: dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur
Tarieven: volwassenen € 9.50,- en kinderen 5 t/m 12 jaar € 4.75,-
Oude Gracht 1, 9341 AA, Veenhuizen
Over het Nationaal Gevangenismuseum
Het Nationaal Gevangenismuseum vertelt verhalen over de gevolgen van normafwijkend gedrag. Verhalen over verpaupering, misdaad en straf. Verhalen die anders naar vrijheid laten kijken, die nieuwsgierigheid aanwakkeren en aan het denken zetten. Het maakt de geschiedenis van Veenhuizen en de Nederlandse geschiedenis van straf en straftenuitvoerlegging op een unieke manier zichtbaar en voelbaar voor een breed publiek. Jaarlijks trekt het museum ruim 120.000 bezoekers. Het museum is in 2017 uitgeroepen tot tweede beste Kidsproof Museum van Nederland. Daarnaast vervult het een centrale rol in de cultuur-toeristische ontwikkeling van het dorp Veenhuizen als beoogd UNESCO Werelderfgoed.
Laat een reactie achter