Weinig mensen weten het, maar Flevoland is méér dan het eiland Flevoland. Er hoort ook nog een stukje van de Flevopolder bij. Daar lagen vroeger een paar eilandjes, die bij Noord-Holland hoorde, zoals Urk en Schokland. Bij de inpoldering zijn die eilandjes als het ware opgeslokt door het land en ondergebracht bij de provincie Overijssel. Nog later is het gebied onder de provincie Flevoland geschaard. Er is dus een generatie inwoners geweest die in drie provincies heeft gewoond, zonder ook maar 1 koffer te hebben gepakt. Hoe bizar is dat? Vanuit onze bijzonder slaapplek in Lelystad reizen we naar de Flevopolder en gaan op ontdekkingstocht door Urk, Kraggenburg, Schokland en Emmeloord.
Urk
Ik moet eerlijk zeggen dat ik een beetje cynisch was toen ik Urk op ons programma zag staan. Wat zou daar nu te beleven zijn? In de geschiedenisboekjes komt het dorp naar mijn weten niet voor, evenmin in de aardrijkskundemethodes. Toch is het een bijzonder dorp. Voor de drooglegging van de Flevopolder was het namelijk een eiland, dat uiteraard leefde van de visserij. Na de drooglegging bleef het een vissersdorp, maar heeft het de nodige aanpassingen moeten doen. Het is dan ook een veelzijdig dorp, waar de zee en de visserij een belangrijke rol speelt, maar waar ook zeker nog de dorpse saamhorigheid dagelijkse kost is en waar vreemdelingen met open armen verwelkomd worden.
Ginkiestocht
Vanuit het kantoor van de toeristeninformatie Urk vertrokken we met onze ginkiestocht. Wat is een ginkiestocht? Een ginkie is een verbastering van het woord ‘gangetje’. Je maakt dus een wandeltocht met een gids (gekleed in klederdracht, hoe gaaf!) door de smalle straatjes en de vele krappe steegjes van Urk. Vergis je niet, er zitten flinke hoogteverschillen in het dorp. Je zult dus de nodige hellingen en trapjes moeten trotseren. Met grote regelmaat vertelt je gids over het leven in Urk van toen én van nu, over bijzondere plekken en spannende gebeurtenissen. Zo horen we over de vuurtoren die als enige in Nederland linksom draait, over de geboortesteen van Urk en over het lot dat veel schippers te wachten stond. Omdat we een druk programma hadden, hebben we niet de hele Ginkiestocht kunnen lopen helaas, maar het is zeker de moeite waard om voor terug te komen. Niet in de minste plaats omdat Urk een heel mooi dorp is, een echt oud-Hollands vissersdorp dat nog niet overspoeld is met toeristen, zoals bijvoorbeeld Volendam!
Bij Trui thuis
Via het toerismebureau in Urk kun je een bezoekje plannen bij echte Urkenaren thuis. Zo mochten wij op de koffie bij Trui Bakker, een vrouw die al haar hele leven in Urk woont en wiens geschiedenis in Urk generaties teruggaat. Ze vertelde heel boeiend over haar ervaringen op Urk, gaf eerlijk antwoord op onze (soms best kritische) vragen en vertelde bovendien over haar familiegeschiedenis. Dat alles onder het genot van een verse Dikkoek, die Trui voor de gelegenheid had gebakken. Dikkoek is een Urks gerecht, dat eigenlijk een soort luchtige cake is met rozijnen en spek, overgoten met custardsaus, vermengd met stroop. Ik zal het eens gaan uitproberen, het recept hiervan volgt! Het bezoek bij een inwoner van Urk geeft je een uniek kijkje in het leven op het dorp, hoewel ze daar nog steeds spreken over het ‘eiland’. Het is een een rustpuntje in je rondwandeling, maar dan met een extra belevenis. Een aanrader voor wanneer je Urk bezoekt!
De kade
Aan de kade van Urk is het toch allemaal te doen. De kustlijn zal altijd een belangrijke rol spelen. Ook nu bruist het daar van het leven: je vind er een aantal kleine scheepswerven waar boten worden gerepareerd, onderhouden en opgeknapt, vissersbootjes liggen er rustig te dobberen tussen plezierjachten en natuurlijk zijn er talloze restaurantjes te vinden. Wil je zelf eens over het IJsselmeer varen? Bij Postworkboats.nl kun je een rondvaart maken op een RIB! Dat is een super snelle rubberboot. Heerlijk met kalm water, lekker ruig als het wat fikser waait. Houd je het liever rustiger? Bij restaurant De Zeebodem kun je genieten van een vrij unieke High Sea of High Meat. In het sfeervolle restaurant krijg je dan geen klassieke broodjes en sandwiches, zoals je bij een high tea zou verwachten, maar verschillende gerechten met vlees of vis (of vegetarisch, indien gewenst). Een grappige insteek, waarbij de kwaliteit van het eten ieder opviel. Er is veel aandacht besteed aan de bereiding, dat is duidelijk.
Landbouw bij fruitboerderij Vink
Weer zo’n bijzonder verhaal over de flexibiliteit van de Flevolanders hoorden we bij fruitboerderij Vink. De eigenaar vertelde ons dat de boerderij al twee generaties in de familie is (en dat is vanaf het begin dat het land gewonnen is, vergis je niet), en dat zijn grootvader uitverkoren was om daar een boerderij te beginnen. Een grote eer en een geweldige kans natuurlijk om het land naar zijn eigen hand te vormen. Naarmate de tijd vordert, kreeg de landbouwsector het echter steeds zwaarder. Ze kwamen onder druk, doordat de afnemers scherpere eisen gingen stellen. Om in te spelen op deze verandering heeft hij als een van de eersten zijn boerderij opengesteld voor het publiek: je mag daar dus zelf gaan plukken en de appels en peren zo van het land halen. Inmiddels heeft hij een goed lopende winkel aan huis, waar hij niet alleen zijn fruit, maar ook groenten van zijn buren, bloemen en zelfs sappen en jams van zijn eigen fruit aan de man brengt. De liefde voor het fruit klonk door in zijn verhalen. Zo blijft hij zoeken naar nieuwe bomen, investeert hij in vernieuwende rassen en mag je de pluktuin niet in voor je goed geluisterd hebt naar de instructies – want plukken is een vak, waarbij je de bomen schade toebrengt als je het verkeerd doet. Een inspirerend bezoekje, kan ik je vertellen, met een leerzaam randje.
Schokland
Een ander ingelijfd eiland is Schokland. Tot 1942 was het een eiland, daarna is het onderdeel geworden van de Flevopolder, grenzend aan Overijssel. Schokland is nagenoeg onbewoond – er woonden in 2017 maar 5 huishoudens op het voormalig eiland, dat inmiddels op de UNESCO werelderfgoedlijst staat. Trekpleisters zijn er echter genoeg: het is een centrum van de kunsten. Op het compacte eiland is een museum met een regelmatig wisselende expositie, maar ook in de buitenlucht is genoeg te beleven. Op het moment dat wij er waren was er een poëzieroute die je kunt bewandelen in verschillende etappes en werd er een toneelstuk opgevoerd in het donker, met veel toespelingen op de veranderingen die Schokland heeft meegemaakt. Het restaurant trekt dan ook genoeg bezoekers: mensen die even wat komen drinken na het maken van de wandeling over het oude eiland, maar ook voordat er deelgenomen wordt aan de culturele activiteiten. Meer over het eiland en de activiteiten vind je op www.schokland.nl.
Emmeloord
Naast Lelystad kun je natuurlijk ook kiezen voor een stad die wat meer op het ‘vaste land’ ligt, zoals Emmeloord. Een relatief nieuwe stad met een oud hart, waar je leuke dingen kunt beleven. Na een lange dag en avond op Schokland logeerden we met ons clubje in Hotel ’t Voorhuys, dat ook al een paar generaties door dezelfde familie wordt gerund. Onlangs is het flink aangepakt en straalt het een prettige luxe uit, in een modern en strak jasje. Duidelijk zichtbaar is de band met het verleden. Het oude restaurant met de – ontzettend gave – eiken toog trekt de aandacht direct. Dit is hoe een bruin café er uit hoort te zien. De luxe en gezellige uitstraling daarvan is in de hotelkamers doorgezet in een moderne uitstraling, die door een paar slimme vondsten een fijne warmte uitstraalt. De medewerkers weten mooie verhalen te vertellen over de geschiedenis van Emmeloord én het hotel. Vraag vooral eens naar de Franse Week! Het is heel anders overnachten dan in Buytenplaets Suydersee, maar geniet je meer van luxe en comfort, dan is dit een plek waar je vaker naar terug wilt keren.
Lees ook onze ervaringen over Lelystad en omstreken!