Boek recensie: Dit is geen propaganda, Peter Pomerantsev

Er is op dit moment een grote trend gaande, waarbij het internet en onze digitale media een heel grote rol spelen: er is namelijk zo veel informatie, dat het lastig is om het koren van het kaf te scheiden. Vroeger kon je de krant nog als ‘waar’ betitelen, maar tegenwoordig claimt iedereen het alleenrecht op die waarheid. Peter Pomerantsev neemt je mee in de wereld van fake news en sociale media, van media-invloed als machtig politiek instrument.

Persoonlijk verhaal

Bijzonder is de insteek van de schrijver, hij neemt namelijk zijn eigen familiegeschiedenis als leidraad voor een openhartig en bijna als een roman geschreven zoektocht naar de waarheid, waarbij hij vooral de vinger weet te leggen op de pijnlijke plek: middels interviews laat hij zien hoe makkelijk wij, ‘het grote volk’ te beïnvloeden zijn. Deze zoektocht neemt je mee van een wolkenkrabber in Manilla waarbij je een boyband-icoon ontmoet die via Facebook grote invloed heeft gehad op de opmars van president Duterte tot de enorme ‘International Research Agency’ in Sint-Petersburg en de getuigenis van “Lyudmilla”, de klokkenluider die de Russische inspanningen om de westerse politieke cultuur te sturen blootlegde.

Digitale oorlog

Peter Pomerantsev gaat echter nog een stapje verder en laat zien dat er hele organisaties zijn die hun mensen trainen op het gebied van digitale oorlogsvoering, door de gevoelens en meningen via het internet te beïnvloeden. EN denk maar eens na: ieder bericht dat je leest is geschreven door iemand die onderzoek verricht. Maar bij wie gaat hij te rade? Bij hoeveel personen? En is dat wel zo? En zijn de reacties op deze nieuwsberichten wel afkomstig van echte mensen, of is er een slimme bot bezig om meningen te plaatsen in de hoofden van de lezers?

Persoonlijke noot

Pomerantsev onderbreekt zijn onderzoeken met fragmenten uit zijn verleden, die laten zien waarom hij zo gefascineerd is door dit onderwerp. De vader van de schrijver was namelijk een Oekraïense dichter en romanschrijver, en werd door de KGB gearresteerd voor het verspreiden van “schadelijke literatuur” in de jaren 1970, Uiteindelijk is hij verbannen naar Londen, waar hij een belangrijke stem werd in de Russische afdeling bij de BBC World Service. Zijn moeder, Liana, die de moedige vrijheid van meningsuiting van haar man had gedeeld, maakte vervolgens documentaires over de nalatenschappen van de Sovjetpolitiestaat, waaronder de bekende Gulag. Peter zelf maakte een flinke internationale loopbaan mee, waarbij hij in verschillende landen op posities binnen de media heeft gewerkt. Vanuit die gezichtspunten heeft hij een goed oordeel kunnen vellen over hoe de media werkt en hoe mensen gemanipuleerd worden.

Ga direct naar Dit is geen propaganda op BOL.com.

Boeken koop je bij je plaatselijke boekhandel.
Online bestellen kan onder andere op: