logo-liggend-wit-donkerblauw-klein

Alle soorten koffie op een rij


Koffie… het zwarte goud, redacteurenbenzine, het opkikkertje, opwarmertje, een genietmomentje dat de hele dag door op een andere dag gedronken wordt en waar iedereen op de wereld ook heel andere tradities aan overhoud. Waar hier in Nederland de hele dag een pot koffie aan kan staan, is het in Italië bijvoorbeeld een hele cultuur rondom koffie, die bepaald welke variant koffie je op welk moment van de dag kan drinken (drink er nooit een cappuccino na de ochtend!). Maar welke soorten koffie zijn er nu eigenlijk, en hoe moet je ze zetten? We maken even een klein overzicht.

Espresso

De basis van koffie, vanuit een espresso kun je alle andere koffievarianten maken. Voor een kopje espresso van ca 25ml gebruik je 7-10 gram koffie, waarbij je water onder druk doorheen perst. Dat moet 22,5-27,5 seconden duren, waarna je kunt genieten van een lekker bakje koffie. Echte espresso moet als honing uit je apparaat stromen, een goudbruine kleur hebben en een dikke crèmalaag. Lees hieronder hoe je de beste espresso zet. Let ook op de temperatuur, een goede espresso is 67 graden Celcius.

Lungo

Ons ouderwetse kopje koffie: een lungo is ongeveer 110 ml. In feite een espresso waar je meer water door gebruikt. Let wel: Dat is anders dan dat je een espresso aanlengt met water. Dan krijg je namelijk een Americano!

Americano

Ah, hier heb je ‘m al. Een Americano is een kop heet water, waar je een espresso ingiet. Een aangelengde koffie dus – wellicht een steek onderwater naar de Italiaanse visie waarin Amerikanen simpelweg weinig smaak hebben? Wie weet.

Ristretto

Bij een ristretto zet je een espresso, maar gebruik je slechts de helft van het water. Deze is ongeveer 15 ml! Het is dan ook een echte knaller, waar je smaakpapillen direct van openstaan.

Doppio

Voor mensen die echt wakker moeten blijven: de dubbele espresso! Weinig toe te voegen, maar wel dat je twee keer zoveel bonen moet gebruiken. Je zou het dus kunnen vergelijken met een heel sterke lungo (maar dan met in totaal 50ml aan vocht).

Caffé Latte

Een Café Latte is eigenlijk onze koffie verkeerd, maar dan met espresso. Doe de espresso in een kopje en schenk er heel veel warme (het liefst tussen 70 en 80 graden Celcius) melk bij. Hij mag een dun schuimlaagje hebben! Houd rekening met 1 deel espresso, 5 delen melk.

Koffie verkeerd

Ah, het Nederlandse alternatief voor een Caffé Latte: een halfvol glas lungo met gewone melk. Meteen drinkbaar, omdat je d’r koude melk bij giet. Vergis je niet – gebruik hier geen doppio!

Flat white

Een Flat White is een mix tussen een Caffé Latte en een Cappuccino: je neemt een espresso en doet er gestoomde melk bij, die je niet laat opschuimen. Je hebt hier dus wel een beetje luchtigheid van het opstomen, maar geen schuimlaagje die een snor op je bovenlip achterlaat.

Cortado

Een Cortado is de Spaanse variant van de Flat White, waarbij je evenveel gestoomde melk in een kopje doet als espresso.

Macchiato

Bij een Macchiato zet je een espresso, die je aanvult met een beetje melkschuim. Als je wil werken met maten, zou je op een kopje espresso van 25ml ongeveer 15ml aan opgeschuimde melk toevoegen. Ga er maar aan staan! Houd daarom een eetlepel bij de hand, zodat je makkelijk een eetlepel of twee kunt overscheppen of op gevoel kunt overgieten.

Cappuccino

Deze moet je even onder de knie krijgen. Een cappuccino is 1/3 deel espresso, 1/3 deel melk en 1/3 deel schuim. Als je ongeveer anderhalf keer het volume van je espresso aan melk opschuimt, komt het goed. Het nadeel is dat veel melkopschuimers meer melk vragen, waardoor het vooral aankomt op de kunst van het uitschenken van je melkschuim. Niet te snel, zodat je alleen warme melk hebt, niet te langzaam, waardoor je alleen schuim krijgt.

Latte Macchiato

Een Latte Macchiato is een populaire drank, wat eigenlijk een mix is tussen een Café Latte en een Cappuccino. Hierbij voeg je veel warme melk toe aan je espresso, maar heb je ook weer een dikke schuimlaag op de koffie liggen. Wanneer je hem inschenkt, zie je duidelijk drie lagen ontstaan: een dikke laag melkschuim (1/5 van het glas, een laag koffie (1/5) en een laag warme melk (3/5). De verhouding voor het zetten is 3/4 melk en 1/4 koffie: door het opschuimen en opstomen krijgt de melk meer volume.

Espresso con panna

Een bijzonder lekker en zachte variant. Daarbij zet je een enkele of dubbele shot espresso en voeg je er opgeklopte slagroom aan toe.

Wiener Melange

Hier zijn de meningen erg over verdeeld. Het originele recept is gelijk aan dat van een cappuccino, maar dan met een lungo als basis. Dat zorgt voor een zachtere, mildere smaak, die ook verkregen kan worden door een mildere bonenmelange te gebruiken (vandaar de maan Wiener Melange). Een aantal fabrikanten hebben echter gemeend om die zachtheid te verkrijgen door d’r een dot chocolade doorheen te mengen. Je krijgt dan een mix van chocolademelk, koffie en warme melk, waarop een laagje schuim ligt… In Frankrijk en Engeland heb je grote kans dat je een Café con panna krijgt als je een Wiener Melange besteld: een gewone koffie met warme melk en een laag slagroom voor de zachtheid.

Zo zet je de beste espresso

Het begint bij de bonen. Het liefst gebruik je Arabicabonen, die geven de lekkerste smaak en de beste structuur. Maal ze tot een poeder, fijner dan zand en grover dan zout. Soms worden Arabicabonen gemengd met Robuusta – dat bepaald de smaak, evenals de branding. Een kwestie van proeven en proberen! Verschillende melanges en brandingen vragen ook om een kortere of langere maling. Gebruik hier 7-10 gram bonen voor 1 kopje, 18-20 gram voor een dubbele espresso.

De maling is daarnaast belangrijk. De bonenmelange bepaald hoe lang je ze moet malen, hoe fijn de koffie moet zijn. Een koffie moet na 8-10 seconden beginnen te lopen, tot 22,5-27,5 seconde lang. Begint hij eerder te lopen, dan is hij te grof – het water loopt er te snel door en kan niet genoeg smaak opnemen. Het resultaat is een zure, dunne koffie. Loopt hij veel te lang door, dan heb je hem te fijn gemalen: het water duurt te lang en neemt juist weer te veel smaak op. Het resultaat is een heel dikke substantie, die bitter smaakt.

Naast de maling is het aandrukken van de koffie essentieel. Dat doe je met een gewicht tussen de 15 en 20 kg op de tamper. Je kunt dat meten met een weegschaal (als je zelf op een personenweegschaal gaat staan, zie je hoe hard je drukt), maar er zijn ook tampers met een ingebouwde veer. Heb je hem helemaal ingedrukt, dan heb je de perfecte druk behaald. Zie ook hierboven: heb je de hard gebruikt, dan duurt de koffie te lang en is hij bitter, druk je niet hard genoeg, dan loopt de koffie er te snel doorheen…

Wat is jouw favoriete koffie?

Op zoek naar coole items voor in de keuken?
Amazon.nl | BOL.com | Blokker | Mediamarkt

Geschreven door Dennis van Houts

Dennis, hoofdredacteur van CooleSuggesties.nl. Getrouwd, vader van twee zoons. Beetje nerdy, houdt van lekker eten en films kijken. Verslindt boeken bij het leven.