Boek recensie: Frederik Ruysch, op het snijvlak van kunst en wetenschap, Luuc Kooijmans

Een paar 100 jaar geleden stond de wetenschap letterlijk nog in de kinderschoenen. Als je er heel lang over nadenkt is het eigenlijk te bizar voor woorden hoe snel de ontwikkelingen zijn gegaan in die tijd. En dan heb ik het niet eens over alle technologische ontwikkelingen, waardoor we nu kunnen genieten van kamerbrede televisieschermen, perfecte wifi of meer rekenkracht in een smartphone dan ze vijftig jaar geleden in een heel huis konden stoppen. Nee, ik heb dan ook over de biologie, natuurkunde en medische wetenschappen. En toch, ondanks al dat gebrek aan kennis, zijn er in de geschiedenis een paar fenomenen geweest die de wetenschap zelfs nu nog versteld doen staan. Een van de wonderen is Frederik Ruysch, een man die ontzettend veel heeft betekend voor de ontdekking van de anatomie en wiens wonderlijke preparaten de wereld nu nog steeds doen verbazen.

Mensen opensnijden

Je moet je voorstellen dat zo’n 400 jaar geleden nog maar ontzettend weinig bekend was over het menselijk lichaam. Vrijwel alle kennis die de doktoren op dat moment hadden kwamen uit de Griekse en Romeinse oudheid. De informatie die toen was opgeschreven werd nog steeds voor waar aangenomen. Het was dan ook knap lastig om de informatie te controleren of bij te sturen. Koelkasten of diepvriezer waren er nog niet, waardoor je bijvoorbeeld al snel last had van bedorven werkmateriaal. Moest je bovendien wat dieper graven, dan was je al veel tijd kwijt voor je daar eindelijk was. Toch was het opensnijden van mensen en gouden handel. Er werden hele anatomietheaters georganiseerd waar mensen op afkwamen en in de periode van Frederik Ruysch was het prepareren van lichamen en lichaamsdelen ontzettend in zwang: het gaf mensen de kans om kennis te maken met hun innerlijke zelve.

Concurrentie en ontwikkeling

In het boek van Frederik Ruysch kun je zijn carrière nalezen, voor zoverre deze nog bekend en overgedragen is. In de loop der jaren zijn er immers heel wat sterke verhalen verteld en bijgekomen, waardoor het niet altijd meer helder is hoe de vork in de steel steekt. Gelukkig zijn er ook genoeg verslagleggingen van deze bijzondere man. Denk daarbij aan brieven en verslagen die diverse bezoekers aan zijn tentoonstelling hebben geschreven. Bovendien zijn en flink aantal van zijn preparaten nog gewoon te zien! Daarvoor zul je wel naar Sint Petersburg moeten, maar de wonderlijke lichamen in kunstige opstellingen zijn nog steeds te behoren. En het bizarre is: nog steeds weet niemand hoe Frederik het voor elkaar heeft gekregen dat de lichamen en lichaamsdelen er zo levensecht uitzien. Zelfs na al die eeuwen!

Ga direct naar Frederik Ruysch op BOL.com.

Recensie over Frederik Ruysch, op het snijvlak van kunst en wetenschap

Het verhaal van Frederik Ruysch mag verteld worden. Het is zo’n verborgen verhaal over een heel bekende Nederlander, die in Nederland misschien wel minder bekend is als daarbuiten. Deze gedreven man had heel heldere doelen voor ogen en ging zo lang door tot hij ze behaalde, ondanks tal van tegenslagen. Dat mensen nu nog opkijken naar zijn creaties wil wat zeggen. Dit boek is een levensverhaal. Soms maakt het wat rare sprongen door de tijd, maar desondanks is het goed te volgen. Duik in de medische geschiedenis van de 17e eeuw en verbijster je over de concurrentiestrijd!

Score: 9

Boeken koop je bij je plaatselijke boekhandel.
Online bestellen kan onder andere op: